admin

Observaten czyli typ obywatela w XIX w. Gdańsku. Byli to przestępcy skazani przez sąd, ale przebywający na wolności pod dozorem policji. 

Najsłynniejsi to Joseph Zinnack, Otto Robert Repping i dezerter Olszewski. Tworzyli najsłynniejszy gang złodziei , który terroryzował miasto w połowie XIX wieku. Ostatecznie złapani przez policję i skazani w 1853. 

Geneza powstania

Budowę stacji lotniczej w Malborku zapoczątkowano w czasie I wojny światowej. Teren lotniska obejmował 120 hektarów. Pod koniec wojny ukończono składy na materiały budowlane i rozpoczęto budowę warsztatu dla samolotów. Udało się też postawić szkielety dwóch hangarów. Do tego z planowanej bocznicy kolejowej o długości 3700m udało się ukończyć 3000m. 

W takim stanie dnia 19 kwietnia 1919 Ministerstwo Wojny przekazało je Ministerstwu Skarbu Rzeszy. W między czasie 29 marca komisja demobilizacyjna wyznaczyła bezrobotnych żołnierzy do rozbiórki istniejących obiektów i uprzątnięcia terenu.

Lata 20ste

Na początku lat-20stych ówczesnych burmistrz Malborka rozpoczął starania o odzyskanie tego terenu i utworzenie lotniska dla komunikacji lotniczej. Nie było to łatwe. Aspekt ekonomiczny mimo dobrej koniunktury gospodarczej nie wchodził w grę. Miasto liczyło w 1925 zaledwie 21.000 mieszkańców, co oznaczało słabe zapotrzebowanie na transport lotniczy. Jedynym magnesem przyciągającym turystów był zamek. 

Z drugiej strony lotnisko miało duże znaczenie militarne i polityczne. Jego północno-zachodnia strona prawie osiągała brzeg rzek, która tworzyła granicę między Prusami Zachodnimi a Wolnym Miastem Gdańskiem.
Do tego w linii prostej znajdowało się zaledwie 45 km od centrum Gdańska. 

Zabudowania i połączenie z centrum

Na początku lat 20-tych na lotnisku zbudowana została hala dla samolotów sportowych wraz z pomieszczeniami administracyjnymi i warsztatami. W bezpośrednim sąsiedztwie był też budynek, w którym znajdowała się kontrola paszportowa i policja powietrzna. Lotnisko posiadało bezpośrednie połączenie drogowe z miastem. Dostosowano komunikację miejską do rozkładu lotów. Dojście do centrum miasta zajmowało zaledwie 10 minut, a do najbliższego hotelu kolejne 5 minut.

Administracja

Zarządcą i właścicielem był urząd miejski Malborku, w którym utworzono specjalny wydział ds. lotnictwa. Na lotnisku był całodobowy posterunek policji, gdzie udzielana była w razie wypadku pierwsza pomoc. Do tego biuro paszportowe, celne, straż pożarna.

Najbliższa restauracja znajdowała się na północnym krańcu płyty lotniskowej, bezpośrednio przy brzegu Nogatu.

Użytkownicy

Użytkownikami lotniska były: linia lotnicza Lufthansa w zakresie regularnej komunikacji lotniczej oraz Westpreußen Verein für Luftfahrt (zachodnio pruskie stowarzyszenie lotnicze) adres: Hohe Lauben 8 czyli dzisiejsze Stare Miasto. Stowarzyszenie posiadało jeden samolot silnikowy G.M.G. I. oraz wykonywało loty szybowcowe. Lotnisko w Wielbarku nadawało się do tego idealnie. Szybowce startowały ze stromego brzegu Nogatu a do lotu wykorzystywały termikę i ruchy powietrza nad miastem. 

Komunikacja lotnicza

W czerwcu 1924 towarzystwo Danziger Aero-Lloyd otworzyło po raz pierwszy linię lotniczą Gdańsk – Malbork. Loty odbywały się dwa razy dziennie: start z Malborka miał miejsce o godzinie 7.30 a w Gdańsku był już o 8.00. Powrót z Gdańska o godzinie 19.00 w Malborku samolot był o 19.30. Cena biletu wynosiła 20 marek. W kolejnym roku linię do Malborka obsługiwało inne przedsiębiorstwo Danziger Luftpost. Ilość lotów spadła. W 1926 powstała Lufthansa i kierunek Gdańsk-Malbork został przedłużony do Elbląga i Olsztyna.  Linia do Malborka obsługiwana była na przemian przez samoloty typu Junkers F – 13 i L.F.G..

Rok 1929 i port lotniczy Malbork Królewie (Königsdorf) 

Sezon lotniczy 1928 był ostatnim w którym komunikacja lotnicza odbywała się z lotniska w Wielbarku (Willenberg).  Od 1929 miasto miało mieć nowe lotnisko komunikacyjne w Królewiu (Königsdorf).

Krótka statystyka lotów z lotniska Wielbark (Wilenberg)

Rok	Ilość lotów	Pasażerowie	Fracht/kg
1924	167	672	1377
1925	121	422	–
1926	230	218	815
1927	305	236	1445
1928	154	108	480